4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 166. Maddesinin 3. Fıkrasında anlaşmalı
boşanmanın gerçekleşebilmesi için kanunu koyucunun aradığı birtakım şartlar
bulunmaktadır.
Evlilik en az bir yıl sürmüş
olmalıdır
Kanunun aradığı ilk
koşul, çiftlerin en az bir yıl evli kalmasıdır. Bu koşulun gerçekleşip
gerçekleşmediği hâkim tarafından re'sen araştırılır. Yargıtay ayrıca bu durumun
kamu düzenine ilişkin olduğunu da belirtmektedir. Eşlerin bir yıllık süreyi bir
arada geçirmesi şart değildir. Kanun evliliğin en az bir yıl sürmesini
aradığından, bir yıllık sürenin başlangıcı, e evlenmenin kurulduğu resmi nikâh tarihidir. Kanununda söz edilen bir
yıllık süre dava şartıdır. Evliliğin en az bir yıllık sürenin dolması durumunda
eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi halinde
evlilik birliği temelinden sarsıldığı kabul edilir.
Eşlerin Boşanmak Üzere
Birlikte Başvurmaları veya Bir Eşin Açtığı Davayı Diğerinin Kabul Etmesi
Eşlerin Mahkemeye
Birlikte Başvurusu TMK'nın 166/3. maddesinde anlaşmalı boşanma için eşlerin
birlikte başvurabileceklerine açık bir şekilde değinilmiştir.
Eşlerin Birinin Açtığı
Davayı Diğerinin Kabul Etmesi Anlaşmalı boşanma için tarafların birlikte
başvurmaları, şartı bulunmamaktadır. Eşlerden birinin TMK'nın 166/3. maddesine
göre açmış olduğu davasının bulunması koşuluyla diğer eş bu davanın herhangi
bir aşamasında kabul ederek anlaşmalı boşanma gerçekleştirilebilir.
Hâkimin Tarafları Dinlemesi Koşulu
Anlaşmalı boşanma
davasında anlaşmanın sağlanabilmesi için tarafların iradelerini açıklamaları gerekmektedir.
İrade açıklamasında; taraflar bizzat dinlenmelidir, tarafların imzaları
alınmalıdır. . Eşlerin her ikisi ya da birinin istinabe-talimat yolu ile
dinlenilmesi geçerli olmaz. Hâkimin eşlerin açıkladıkları iradenin özgürce
oluşup oluşmadığı tanısı çok önemlidir
Hâkimin, taraflarca hazırlanan
protokolü uygun bulması gerekir.
Bir diğer
koşul ise eşlerin boşanmanın mali sonuçları ve varsa çocukların durumu
konusunda da anlaşmış olmalıdırlar. Tarafların, hâkime sunmuş oldukları
protokolün maddi-manevi tazminat, nafaka, çocukların velayeti, çocuklar ile
kişisel münasebet gibi hususların düzenlenmesi ve bu düzenlemenin hâkim
tarafından uygun bulunması gerekir. Hâkim gerek görürse bu şartlarda
değişikliğe gidebilir. Ancak hâkimin yapmış olduğu bu değişiklikler taraflarca
kabul edilmesi durumunda anlaşmalı boşanma gerçekleşebilir. Aksi durumda dava
çekişmeli boşanma davasına döner.
0 Yorum